อัพเดท 2025 “ทางหลวง” ในประเทศไทย มีกี่ประเภท ?

Highlight

รู้ไหมว่า ! ทางหลวงในประเทศไทยนั้น แท้จริงแล้วเเบ่งออกเป็น 5 ประเภท โดยแต่ละประเภท มีการใช้งาน และมีความแตกต่างกัน

ทางหลวงพิเศษ หรือมอเตอร์เวย์ 

เป็นทางหลวงที่ทำไว้เพื่อให้การจราจรผ่านได้ตลอดอย่างรวดเร็วเป็นพิเศษ โดยกรมทางหลวงเป็นผู้ดำเนินการก่อสร้าง ขยาย บูรณะ และบำรุงรักษา รวมทั้งควบคุมจุดเข้า-ออกของรถยนต์ และจัดเก็บค่าผ่านทาง เช่น มอเตอร์เวย์ สาย 7 (กรุงเทพฯ-ชลบุรี) สาย 9 บางปะอิน-บางพลี (วงแหวนรอบนอกด้านตะวันออก) หรือ M81 มอเตอร์เวย์สายบางใหญ่-กาญจนบุรี 

ทางหลวงแผ่นดิน 

เป็นทางหลวงสายหลักเชื่อมระหว่างภาค จังหวัด อำเภอ รวมถึงสถานที่สำคัญ ที่กรมทางหลวงเป็นผู้ดำเนินการก่อสร้าง ขยาย บูรณะ และบำรุงรักษา โดยทางหลวงแผ่นดินจะมีตัวเลขบอกเส้นทาง และตัวเลขของทางหลวงมีตั้งแต่ 1-4 หลัก จะเป็นการบอกประเภทของทางหลวงแผ่นดิน 

ทางหลวงที่มีหมายเลขตัวเดียว 

หมายถึง ทางหลวงหลักที่เริ่มต้นจากกรุงเทพฯ ไปยังภูมิภาคหลักของประเทศไทย มีทั้งหมด 4 สาย ได้แก่

• ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1 (ถนนพหลโยธิน)
• ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 2 (ถนนมิตรภาพ)
• ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 3 (ถนนสุขุมวิท)
• ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 4 (ถนนเพชรเกษม) 

ทางหลวงที่มีหมายเลข 2 ตัว 

หมายถึง ทางหลวงแผ่นดินสายประธานตามภาคต่างๆ ที่เชื่อมต่อกับทางหลวงหมายเลขตัวเดียวผ่านออกไปสู่พื้นที่สำคัญในแต่ละจังหวัด

ทางหลวงที่มีหมายเลข 3 ตัว 

หมายถึง ทางหลวงแผ่นดินสายรองประธาน ที่เชื่อมต่อกับทางหลวงหมายเลขตัวเดียว หรือ 2 ตัว เข้าสู่สถานที่สําคัญของจังหวัด หรืออาจจะไม่ผ่านพื้นที่สําคัญ

ทางหลวงที่มีหมายเลข 4 ตัว 

หมายถึง ทางหลวงแผ่นดินที่เชื่อมระหว่างจังหวัดกับอําเภอ หรือสถานที่สําคัญของจังหวัดนั้น ในลักษณะการกระจายพื้นที่ให้บริการทางหลวงออกสู่พื้นที่ย่อยในแต่ละอำเภอ  

ทางหลวงชนบท 

ตัวอักษรย่อ บอกถึงจังหวัดที่ตั้งของสายทางนั้นๆ เช่น นบ. หมายถึง ทางหลวงชนบทที่อยู่ในเขตจังหวัดนนทบุรี หรือ ชบ. หมายถึง ทางหลวงชนบทที่อยู่ในเขตจังหวัดชลบุรี เป็นต้น

ส่วนหมายเลข โดยหมายเลขตัวแรกจะบอกถึงลักษณะของการเชื่องโยงของสายทางว่าจุดเริ่มต้นสายทางเป็นอย่างไร มีทั้งหมด 6 หมายเลขขึ้นต้น แต่ละหมายเลขมีความหมายดังนี้

• เลข 1 หมายถึง เริ่มต้นจากทางหลวงแผ่นดินที่มีหมายเลขตัวเดียว
• เลข 2 หมายถึง เริ่มต้นจากทางหลวงแผ่นดินที่มีหมายเลข 2 ตัว
• เลข 3 หมายถึง เริ่มต้นจากทางหลวงแผ่นดินที่มีหมายเลข 3 ตัว
• เลข 4 หมายถึง เริ่มต้นจากทางหลวงแผ่นดินที่มีหมายเลข 4 ตัว
• เลข 5 หมายถึง เริ่มต้นจากทางหลวงชนบท หรือทางหลวงท้องถิ่น
• เลข 6 หมายถึง เริ่มต้นจากสถานที่ เช่น โรงเรียน วัด บ้าน ตําบล อําเภอ    

ทางหลวงท้องถิ่น

เป็นทางหลวงที่อยู่ในความดูแลขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น โดยมีการเชื่อมต่อกันระหว่างหมู่บ้าน ตำบล หรือเทศบาล สำหรับรหัสสายทางของป้ายทางหลวงท้องถิ่นจะประกอบด้วย ตัวอักษร 3 ตัว แล้วตามด้วยตัวเลข 5 หลัก เช่น สข.ถ 33-002 โดยความหมายของตัวอักษร และตัวเลขที่ปรากฏบนป้ายทางหลวงท้องถิ่น คือ

ตัวอักษร 2 ตัวแรก เป็นชื่อย่อของจังหวัด

ตัวอักษรตัวที่ 3 จะเป็นตัว ถ ทุกทางหลวงท้องถิ่น เพราะหมายถึงถนนทางหลวงท้องถิ่น อย่าง สข.ถ ในส่วนเลขที่ปรากฏบนป้ายระบุทางหลวงท้องถิ่นแบ่งเป็น 2 ส่วน หมายเลขส่วนแรกที่มี 1, 2 หรือ 3 ตัว เป็นลำดับองค์กรบริหารส่วนท้องถิ่นภายในจังหวัด ส่วนตัวเลขส่วนหลังเป็นสำดับของสายทาง หรือถนนที่ลงทะเบียนในเขตองค์กรบริหารส่วนท้องถิ่นนั้น    

ทางหลวงสัมปทาน

เป็นทางหลวงที่กรมทางหลวงได้ให้เอกชนสัมปทาน ทางหลวงสัมปทานจะมีระบบตัวเลขเหมือนกับทางหลวงแผ่นดิน หรือทางหลวงพิเศษ ขึ้นอยู่กับลักษณะของทางหลวงสัมปทานนั้นว่ามีลักษณะเป็นอย่างไร เช่น ทางยกระดับอุตราภิมุข (ดอนเมืองโทลล์เวย์) เฉพาะช่วงทางยกระดับดินแดง-ดอนเมือง ถนนวิภาวดีรังสิต