ปรัชญาญี่ปุ่น

ญี่ปุ่นเพิ่งแสดงขนาดหัวใจที่ยิ่งใหญ่ และวิสัยทัศน์ที่กว้างไกลให้โลกประจักษ์ ด้วยการจัดการแข่งขันโอลิมพิค และพาราลิมพิค ท่ามกลางวิกฤต COVID-19 แถมยังได้รับยกย่องว่าเป็นโอลิมพิคที่ดีที่สุดครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์

ประเทศที่กล้า และสามารถทำเรื่องยากๆ แบบนี้ได้สำเร็จ คนในประเทศต้องผ่านการปลูกฝัง หล่อหลอม ด้วยปรัชญา หรือแนวคิดที่ลึกซึ้ง และแข็งแรงอย่างยิ่ง สำหรับชาวอาทิตย์อุทัย ปรัชญาชีวิตที่สำคัญของพวกเขามี 5 ข้อ ที่ครอบคลุมทุกเรื่อง ทั้งการใช้ชีวิตประจำวัน การเรียน การทำงาน ความรัก และความสุข 5 ปรัชญาชีวิตดังกล่าว ได้แก่   1. อิคิไก (IKIGAI) อิคิ แปลว่า ชีวิต ไก แปลว่า คุณค่าทางจิตใจ เน้นให้สร้างความสุข และสุขภาพที่ดี ผ่านการค้นพบตัวตน โดยการสร้างวงกลมที่สมดุลของตนเองขึ้นจากหลักการ 4 ข้อ ได้แก่ วงสิ่งที่รัก-สิ่งที่ทำได้ดี-สิ่งที่ทำรายได้-และสิ่งที่เป็นประโยชน์ต่อโลก   2. คินสึกิ (KINTSUGI) ปรัชญาว่าด้วยการเยียวยาจิตใจ และมองเห็นความสวยงามของบาดแผลในชีวิต โดยเปรียบชีวิตของเราเป็นดังถ้วยชาที่แตกร้าว การซ่อมแซมถ้วยที่แตกร้าวอย่างใส่ใจ และเต็มไปด้วยความรัก จะทำให้เข้าใจว่า เราต้องยอมรับ เคารพในรอยร้าว รอยแผล ความผิดพลาด ความอ่อนแอ และความไม่สมบูรณ์ของทั้งตัวเรา และผู้อื่น เพื่อเดินหน้าไปพบความสุขที่แท้จริงในชีวิต   3. อิจิโกะ-อิจิเอะ (ICHIGO-ICHIE) เป็นวลีเด็ดของคนญี่ปุ่นที่หมายถึง การได้พบกันครั้งเดียว ใช้เป็นปรัชญาในการทำงานว่า เราควรปฏิบัติ และรักษาความสัมพันธ์กับคนที่เราได้พบเจอ หรือลูกค้าอย่างดีที่สุด เพราะมันอาจเป็นครั้งแรก และครั้งสุดท้ายที่ได้พบกัน   4. วะบิ-ซะบิ (WABI-SABI) วะบิ หมายถึง ความไม่สมบูรณ์แบบ หรือความเรียบง่ายไม่สวยจนเด่น ส่วน ซะบิ หมายถึง ความไม่จีรังของสรรพสิ่ง และความผุพังตามธรรมชาติ ที่เกิดขึ้นอย่างเลี่ยงไม่ได้ แนวคิด วะบิ-ซะบิ ยึดถือความสุขทางใจ ว่ามีคุณค่ามากกว่าความงามทางวัตถุ หล่อหลอมให้เห็นคุณค่าของความเรียบง่าย ความสมถะ ความงามของธรรมชาติ ความไม่สมบูรณ์แบบ และความไม่จีรังของสิ่งรอบตัว   5. โคดะวะริ (KODAWARI) คือ วิถีแห่งการพัฒนาตัวเองโดยเฉพาะเรื่องการทำงาน ไม่ว่าจะเป็น การรักษาคุณภาพสินค้า การบริการอย่างยอดเยี่ยม การตรงต่อเวลา ความมีระเบียบวินัย ใส่ใจในรายละเอียด และการเรียนรู้ ทบทวน พัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่อง รวมถึงมีความภาคภูมิใจในผลงานที่ทำ แม้จะเป็นเพียงเรื่องเล็กๆ น้อยๆ ก็ตาม ความจริง ก่อนจะเขียนอวยญี่ปุ่น ผมพยายามนึกถึงความสำเร็จของบ้านเราในวิกฤตครั้งนี้ และปรัชญาที่เราปลูกฝังกันเป็นเรื่องเป็นราว แต่…ใครคิดออก ช่วยบอกมาทีครับ