ถ้าใครได้มาตลาดร้อยปีสามชุก ที่ขึ้นชื่อเรื่องวัฒนธรรมเก่าแก่ คงเผลอนึกว่าหลงเข้าไปในหนังไทยย้อนยุค สภาพห้องแถวไม้สมัยรุ่นคุณปู่ ของใช้แบบโบราณที่ยังดูใหม่กิ๊ก แต่ถ้าเกิดพลั้งไปมองของไอทีที่ปะปนอยู่ เช่น โนทบุค พเลย์สเตชัน และจานดาวเทียมของทีวีเคเบิล อาจต้องผงะ ถอยออกมาตั้งหลัก พักกิน "ไอติม" เหมือนผม... อย่างน้อยก็ "ไอติม" โบราณล่ะ อำเภอสามชุกไม่ใช่เมืองใหม่ ตั้งขึ้นตั้งแต่สมัย ร. 5 ในปี 2437 ผู้รู้เล่าว่า แต่เดิมบริเวณนี้เรียกกันว่า "ท่ายาง" ตั้งอยู่ริมแม่น้ำท่าจีน มีชาวบ้านนำสินค้าจากตะวันตกมาขายให้กับพ่อค้าทางเรือ ทั้งที่มาจากทางเหนือ กลาง ใต้ จึงเรียกแหล่งค้าขายนี้ว่า "สามแพร่ง" มีเรื่องเล่าต่อไปว่า คนที่ต้องมารอขายสินค้า เกรงจะเสียเวลาไปโดยใช่เหตุ จึงนั่งทำเครื่องจักสานสำหรับใส่สิ่งของ ที่เรียกว่า "กระชุก" ขายไปพลางๆ คนยุคหลังนำสองคำนี้มารวมกัน ได้ชื่อว่า "สามชุก" เรียกกันจนถึงปัจจุบัน ไปตลาดสามชุกอย่าลืมแวะชมของเก่าล้ำค่า ที่พิพิธภัณฑ์บ้านขุนจำนง จีนารักษ์ นายอากรคนแรกของเมืองนี้ ร้านบุญช่วยหัตถกิจ ร้านรัชพร ร้านศรีพุทธทอง แสดงนาฬิกาโบราณหาดูยาก ร้านฮกง้วนตึ๊ง ร้านฮกอันโอสถ ขายยาจีนและไทยเก่าแก่ ร้านไพศาลสมบัติ ร้านลิ่มเต๊กเซ้ง มีข้าวของเครื่องใช้หาดูได้ยาก ร้านศิลป์ธรรมชาติ รับถ่ายรูปมานานตั้งแต่รุ่นคุณปู่ ร้านซ.เจริญพานิช ทำเคียวเกี่ยวข้าว ร้านหยอง ทำกระดุมสวยด้วยมือ อุดมโชค โรงแรมแห่งแรกๆ ของสามชุก เฮ้อ...เหนื่อย ถ้าเหนื่อยนักก็ไปนั่งจิบกาแฟโบราณได้ที่ร้านกาแฟเจ๊หมวยเล็ก และร้านท่าเรือส่ง ร้านบะหมี่เจ๊กอ้าว อายุเก่ากว่า 70 ปี เป็นร้านขึ้นชื่อของที่นี่ แต่ใครอยากลองชิมข้าวห่อใบบัวสูตรดั้งเดิม ต้องไปที่ร้านหรั่ง เขาขายกันเฉพาะวันเสาร์-อาทิตย์เท่านั้น อยากกินกุ้งแม่น้ำสดๆ ไปที่ร้านราญ ยังมีอีกสารพัดอาหารให้ชิมกับสารพัดเจ๊ เช่น หมูสะเต๊ะเจ๊เล็ก ขนมหวานเจ๊ส้ม ขนมน้ำเจ๊เข่ง ผมก็ไม่รู้จักบรรดาเจ๊เหล่านั้นหรอก แต่ที่นั่นถามใครเขาก็รู้ ชาวสามชุกร่วมกันจัดตั้ง คพต. (ซึ่งไม่น่าจะเกี่ยวกันกับ คปค.) ย่อมาจาก "คณะกรรมการพัฒนาตลาด" เพื่อดูแลตลาดสามชุกโดยเฉพาะ มีผลงานเด่น เช่น โครงการปรับปรุงบ้านเรือน ขนมหวานอาหารอร่อย พิพิธภัณฑ์ชุมชน มัคคุเทศก์น้อย ตลอดจนการประชาสัมพันธ์การท่องเที่ยว เพราะเหตุนี้คนถิ่นรุ่นหลังจึงได้รู้จักรากเหง้าของตนเอง ทั้งยังสามารถดึงดูดนักท่องเที่ยวทั้งไทยและเทศให้เข้ามาชม ตลาดสามชุกวันนี้จึงกลับมีสีสันขึ้นมาอีกครั้ง การเปลี่ยนแปลง เป็นต้นเหตุแห่งการกำหนดวิถีชุมชน เมื่อเริ่มการตัดถนน การคมนาคมแบบเดิมที่ใช้การสัญจรทางน้ำเป็นหลักแปรเปลี่ยนเป็นทางบก ตลาดริมน้ำส่วนใหญ่จึงล้มหายตายจาก เพราะต้องโยกย้ายตามไปตั้งอยู่ที่ชุมชนแห่งใหม่ใกล้ถนนตัดผ่าน ถ้าถามว่า อะไรที่ทำให้ตลาดสามชุกยังคงอยู่ ? นั่นก็คงเป็นเพราะคนในชุมชนไม่ยอมจากไปไหน ตลาดยังเหมือนเดิม เพียงแต่เปลี่ยนหน้าที่จากการขายสินค้าทั่วไปกลายเป็น "สินค้าทางวัฒนธรรม" ซึ่งมีความหมายไม่ต่างกันเลยกับ "แหล่งท่องเที่ยวที่น่าสนใจ" ของบรรดาบริษัททัวร์บางแห่ง โปรย เน้น+เอียง : "แม้หลายสิ่งในตลาดแห่งนี้ จะกำเนิดจากการประยุกต์ หรือสร้างใหม่ จนหลายสิ่งเกิดและกลายเป็นวัฒนธรรม "เทียม" แต่ถ้าสิ่งที่เกิดขึ้นนั้นมาจากกำลังกายใจของชุมชนเอง ถ้าเป็นผม ผมภูมิใจ" รถยนต์ : บีเอมดับเบิลยู 520 ดี สถานที่ : ตลาดร้อยปีสามชุก อ.สามชุก จ.สุพรรณบุรี ขอขอบคุณ : บริษัท บีเอ็มดับเบิลยู (ประเทศไทย) จำกัด