เทคนิค(car)
ความหลากหลาย
มีห้องเล็กๆ มากมาย ตอบรับกับหน้าดอกลำโพง ที่ติดตั้งไปนับไม่ถ้วน และมีหลายปัจจัยสำคัญเช่นกัน ที่จะทำให้เสียงออกมาดี หรือไม่ดี ซึ่งการออกแบบ และวัสดุของดอกลำโพงนั้น เป็นส่วนสำคัญ และเป็นตัวกำหนดลักษณะของเสียง ส่วนการออกแบบติดตั้ง เป็นส่วนเสริมให้คุณภาพเสียงเป็นไปในทิศทางที่กำหนด แต่ก็มีบางครั้งที่ลำโพงคุณภาพดี ติดตั้งถูกต้อง แต่กลับได้เสียงที่ไม่ถูกใจ แล้วอะไรคือความลงตัวที่ต้องการ ?
ขณะที่งานออกแบบชุดลำโพงติดตั้งในรถยนต์ของแต่ละค่าย มีความแตกต่างกันมาก ทั้งตัวของวูเฟอร์ และทวีเตอร์ ซึ่งพื้นฐานการติดตั้งนั้นเหมือนกัน แต่สามารถเค้นคุณภาพเสียงที่แฝงอยู่ออกมาได้อย่างลงตัว เราลองมาดูวิธีการกัน
สิ่งแรกที่จะกล่าวถึง คือ ขนาดของช่องติดตั้งที่วูเฟอร์ต้องการ โดยวูเฟอร์ขนาดใหญ่ จะต้องการพื้นที่และช่องอากาศที่ใหญ่กว่า อาจต้องทำแผงซาวน์ดขึ้นมา เพื่อให้ติดตั้งได้พอดี และไม่มีช่องอากาศไหลผ่านเข้า/ออก
สำหรับลำโพงที่ตอบสนองความถี่สูง อย่างมิดเรนจ์ และทวีเตอร์ จะติดตั้งได้หลากหลายมากกว่าเนื่องจากมีขนาดเล็ก และต้องใช้ช่องว่างในการติดตั้งน้อยกว่า หลายระบบจะต้องคำนึงถึงคุณภาพความถี่เสียงต่ำที่ดี แต่ต้องมอบหน้าที่ให้เป็นของซับวูเฟอร์ ส่วนเสียงกลาง/เบสส์ของตัววูเฟอร์จากชุดลำโพงแยกชิ้น เพียงแค่เค้นให้ทำงานเต็มประสิทธิภาพก็พอ
แน่นอน คุณต้องการความหนักแน่นจากลำโพงที่ติดตั้ง และต้องการให้มันทำงานอย่างต่อเนื่องซึ่งวิศวกรผู้ผลิตใช้เวลายาวนานในการออกแบบ ผลิต และทดสอบเพื่อให้ได้คุณภาพเสียงระดับไฮเอนด์สมบูรณ์แบบที่สุดซึ่งเจ้าของรถส่วนใหญ่ต้องการเปลี่ยนชุดลำโพงติดรถยนต์ เพื่อให้เสียงที่ดีขึ้นมีการนำรถเข้าร้านติดตั้ง เพื่อเปลี่ยนชุดลำโพงกันทุกวัน และมีหลายคนไม่แน่ใจว่าเสียงจะดีขึ้นหรือเปล่า
คุณภาพเสียงที่ได้จากระบบเสียง จะต้องสะอาด ไม่มีเสียงรบกวน ตั้งแต่แหล่งสัญญาณ จนมาสิ้นสุดที่ดอกลำโพง นั่นหมายถึง พลังวัตต์ ลักษณะเสียง ระดับความดังที่ลงตัว ซึ่งไม่จำเป็นต้องไปถึงคุณภาพเสียงระดับออดิโอไฟล์แบบเครื่องเสียงบ้าน แต่สิ่งที่เห็นได้ชัดเป็นเวทีเสียง และมิติเสียงซึ่งเห็นข้อแตกต่างได้ โดยเฉพาะหากฟังอย่างต่อเนื่องในรถ การออกแบบติดตั้งในช่องเดิมแทนตำแหน่งชุดลำโพงที่ติดมากับรถ เป็นสิ่งที่ง่ายที่สุด ที่จะให้ความถี่ตอบสนองครอบคลุมและระดับเสียงที่พอเหมาะ มีเสียงรบกวนต่ำ ปราศจากอาการเรโซแนนศ์ ทั้งตัวมิดเรนจ์และมิดเบสส์
การออกแบบตำแหน่งยึดติดของลำโพงมิดเรนจ์ จะต้องช่วยรองรับแรงกระชาก ซึ่งส่งผลต่อระบบเสียง ความถี่ที่ส่งผ่านมาให้ลำโพงมิดเรนจ์ จะลงได้ต่ำสุดที่ประมาณ 60-90 HZ และตอบสนองได้ถึง 3,000 HZ ในระดับไฮเอนด์ ซึ่งขึ้นอยู่กับจุดตัดความถี่ของทางผู้ผลิต ว่าจะกำหนดมาเท่าไร มีการตั้งค่าความคลาดเคลื่อนไว้เป็นช่วงกว้าง ระหว่าง -10 จนถึง +5 ออคเทฟตลอดช่วงความถี่ โดยที่ซับวูเฟอร์ตอบรับได้ต่ำกว่า 2 ออคเทฟ ส่วนทวีเตอร์นั้นสูงกว่า 3 ออคเทฟเพื่อให้คุณภาพเสียงครบถ้วน โดยเฉพาะเสียงร้องหลัก รวมถึงชิ้นดนตรีอื่นๆ ที่ออกมาทางด้านหน้าซึ่งช่วงความถี่สำคัญเหล่านี้ ถ่ายทอดโดยชุดลำโพงมิดเรนจ์
ถ้าชุดลำโพงเสียงกลาง ให้คุณภาพเสียงออกมาไม่ดี มันก็จะทำให้เสียไปทั้งระบบ ดังนั้นนอกจากตัวดอกลำโพงมีคุณภาพแล้ว การออกแบบระบบ และการติดตั้งมีผลอย่างมาก ขณะที่ต้องคำนึงอยู่เสมอว่า ลำโพงมิดเรนจ์ หรือมิดเบสส์ ไม่สามารถตอบสนองได้ครอบคลุมในช่วงความถี่ต่ำได้เท่าซับวูเฟอร์ การเคลื่อนที่ของกรวยทั้งหมด อีกทั้งตอบรับระดับเสียงได้จำกัด แม้หลายคนต้องการเค้นมันอย่างเต็มประสิทธิภาพก็ตาม แต่มันก็จะให้อาการเรโซแนนศ์ออกมาแทน ในช่วงแรกอาจได้เสียงที่ต้องการ แต่เมื่อถึงจุดหนึ่งก็จะมีเสียงกวนปะปนออกมา
ชุดลำโพง OEM จากโรงงาน จะมีขอบเขตจำกัดที่เห็นได้ชัด มันมีขนาดและตำแหน่งติดตั้งที่กำหนดมาให้พอดีกันอยู่แล้ว วัสดุกรวยมีทั้งพลาสติค จนถึงโลหะบางๆ ขึ้นอยู่กับต้นทุนการผลิตที่กำหนด ที่เห็นได้อย่างชัดเจนเป็นพลังวัตต์ต่ำๆ การสูญเสียเสียงสำคัญที่ควรจะได้ยิน แต่งานติดตั้งดีมาก ดังนั้นถ้าต้องการเปลี่ยนชุดลำโพงใหม่ หากคำนึงถึงตำแหน่งเดิมที่พอดีกันจะได้ความสมบูรณ์แบบมาก
หากคุณต้องการติดตั้งชุดลำโพงใหม่ ให้ทำงานอย่างมีประสิทธิภาพ จะต้องคำนึงถึงตำแหน่งติดตั้งที่มีให้เลือก 2 รูปแบบ คือ ตำแหน่งเดิม และการออกแบบให้ลงตัวกับด้านข้าง หรือแม้แต่จะสร้างตู้พิเศษขึ้นมาใหม่ก็ตาม
กรอบวงแหวนที่เป็นตัวยึดระหว่างลำโพงกับตำแหน่งด้านข้าง หรือตู้พิเศษ เป็นสิ่งสำคัญที่สุดต้องมีความแข็งแรง สามารถยึดดอกลำโพงให้นิ่งสนิท ไม่มีช่องอากาศแม้แต่น้อย โดยอีกด้านหนึ่งต้องยึดกับแผงด้านข้างได้อย่างเป็นเนื้อเดียวกัน บางครั้งเพียงแค่กรอบวงแหวนตัวเดียวก็สามารถยึดลำโพงคู่ใหม่เข้ากับช่องเดิมได้อย่างดี ขึ้นอยู่กับปัจจัยที่แตกต่างกัน
สิ่งที่ต้องคำนึงถึง คือ ส่วนท้ายของลำโพง ต้องไม่ไปขัดขวางการทำงานของกระจก และอุปกรณ์ลอคประตู ส่วนในช่องด้านหลัง จะมีเนื้อที่พอดีกับดอกลำโพงหรือไม่ เป็นสิ่งที่ควบคุมได้ยาก ซึ่งคงทำได้เพียงแดมพ์ผนังด้านในที่เป็นโลหะไม่ให้เกิดเสียงก้องกังวาน และที่สำคัญต้องไม่ให้มีช่องอากาศผ่านถึงกัน เพื่อไม่ให้คลื่นเสียงด้านหน้า และด้านในมาหักล้างกัน
วัสดุที่วิศวกรผู้ผลิตนำมาใช้เป็นกรวยลำโพง สามารถตอบสนองความถี่ได้ครอบคลุมในช่วงกว้างมีทั้งพลาสติคเอบีเอส ไฟเบอร์กลาสส์ อลูมิเนียม รวมถึงโลหะ และวัสดุอื่นๆ การติดตั้งที่ตำแหน่งประตู กับตู้ไม้เอมดีเอฟ ให้เสียงแตกต่างกันอย่างเห็นได้ชัด อีกทั้งการติดตั้งที่แผงประตู ยังมีผลกระทบอื่นๆ ทั้งความชื้นจากฝน ภาวะบิดงอของโครงสร้าง การขยายตัว แตกหักออกเป็นชิ้นซึ่งไม่ต้องกลัวครับ ทางวิศวกรได้ออกแบบรองรับไว้หมดแล้ว ที่เหลือเพียงแค่หาตำแหน่ง และติดตั้งมันให้แน่นหนาก็เพียงพอ ซึ่งหากคุณทำตรงส่วนนี้ได้อย่างดีแล้ว ก็จะได้คุณภาพเสียงที่ดีในระดับหนึ่ง
ฉบับหน้าเราจะมากล่าวถึงคุณสมบัติอื่นๆ ของชุดลำโพงแยกชิ้น 2 ทาง ในส่วนที่เหลือกันต่อคอยติดตามได้...
เรื่องโดย : ณัฐพร
ภาพโดย : อินเตอร์เนท
นิตยสาร 409 ฉบับเดือน สิงหาคม ปี 2550
คอลัมน์ Online : เทคนิค(car)
ลิงค์สำหรับแชร์ : https://autoinfo.co.th/article/55405