ประกันภัย
ความเสียหายส่วนแรก (1)
ในการประกันภัยรถยนต์ภาคสมัครใจหรือประกันภัยประเภท 1, 2 , 3ซึ่งถ้าพูดแบบชาวบ้านโดยทั่วไปก็จะรู้จักกันคือ ประกันภัยชั้น 1 ชั้น 2 และชั้น 3เรามักได้ยินได้ฟังเสมอกับคำว่า "ความเสียหายส่วนแรก" หรือ "EXCESS" หรือ "DEDUCTIBLE"ซึ่งเป็นคำเรียกที่มีความหมายเดียวกันคือค่าความเสียหายส่วนแรกที่ผู้เอาประกันภัยจะต้องรับผิดชอบเองตามจำนวนที่กำหนดไว้ในกรมธรรม์เมื่อเกิดความเสียหายขึ้นแต่ละครั้ง
คนโดยทั่วไปมักไม่เข้าใจว่า ทำไมทำประกันภัยชั้นหนึ่งผู้เอาประกันภัยต้องมารับผิดชอบความเสียหายส่วนแรกด้วยไม่ต้องมีความเสียหายส่วนแรกไม่ได้หรือ...? เพื่อให้เกิดความเข้าใจในการทำประกันภัยรถยนต์ภาคสมัครใจทุกประเภทในกรมธรรม์ประกันภัยภาคสมัครใจทุกฉบับจะต้องมีเงื่อนไขกำหนดให้ผู้เอาประกันภัยต้องรับผิดชอบในความเสียหายส่วนแรกไว้เสมอ ซึ่งเป็นเงื่อนไขบังคับให้ผู้เอาประกันภัยปฏิบัติตามสัญญาหากผู้เอาประกันปฏิบัติผิดไปจากข้อตกลง หรือมิได้ใช้ความระมัดระวังในการใช้รถตามที่ตกลงทำประกันผู้เอาประกันก็ต้องมีส่วนรับผิดชอบในความเสียหายนั้นด้วยซึ่งเงื่อนไขนี้จะรวมอยู่ในค่าความเสียหายส่วนแรกที่ผู้เอาประกันภัยสมัครใจซื้อเองด้วย
ในกรมธรรม์ภาคสมัครใจทุกฉบับได้กำหนดความเสียหายส่วนแรกไว้ โดยสามารถแบ่งได้เป็น 2ส่วนคือส่วนที่ 1 เป็นส่วนที่ต้องรับผิดต่อบุคคลภายนอก ส่วนที่ 2เป็นส่วนที่ต้องรับผิดต่อตัวรถประกันเอง เรามาศึกษาในรายละเอียดกันเลยดีกว่า
ส่วนที่หนึ่งความเสียหายส่วนแรกที่ผู้เอาประกันภัยต้องรับผิดชอบเองสำหรับความรับผิดต่อทรัพย์สินบุคคลภายนอก ในการคุ้มครองความรับผิดต่อบุคคลภายนอกของกรมธรรม์ภาคสมัครใจทุกประเภท (1, 2 , 3)ข้อสัญญาหมวดการคุ้มครองความรับผิดต่อบุคคลภายนอกข้อ 2. ได้กำหนดความเสียหายส่วนแรกดังนี้
ผู้เอาประกันภัยจะต้องรับผิดชอบเองต่ออุบัติเหตุแต่ละครั้ง ดังนี้
(ก) 2,000 บาทแรก ของความเสียหายต่อทรัพย์สิน ในกรณีที่ใช้รถยนต์ในเวลาเกิดอุบัติเหตุนอกเหนือจากที่ได้ระบุไว้ในตาราง
(ข) ตามจำนวนเงินส่วนแรกของความเสียหาย ดังระบุไว้ในตาราง
(ค) 2,000 บาทแรก ของความเสียหายต่อทรัพย์สินของบุคคลภายนอกในกรณีเป็นการประกันภัยประเภทระบุชื่อผู้ขับขี่หากความเสียหายนั้นเป็นความรับผิดชอบของผู้ขับขี่รถยนต์คันเอาประกันภัยซึ่งมิใช่ผู้ขับขี่ที่ระบุชื่อในกรมธรรม์
ในกรณีที่ผู้เอาประกันภัยจะต้องรับผิดชอบในความเสียหายส่วนแรก เกินหนึ่งข้อให้ถือว่าความรับผิดชอบแต่ละข้อเป็นความรับผิดชอบที่เพิ่มขึ้น
ในกรณีที่ผู้เอาประกันภัยต้องรับผิดชอบค่าเสียหายส่วนแรกเอง ตาม (ก) (ข) และ(ค)บริษัทจะจ่ายแทนผู้เอาประกันภัยไปก่อน เมื่อบริษัทได้จ่ายเงินที่ผู้เอาประกันภัยต้องรับผิดชอบไปแล้วผู้เอาประกันภัยต้องใช้คืนให้บริษัทภายใน 7 วัน นับแต่ได้รับหนังสือเรียกร้องจากบริษัท
อธิบายให้เข้าใจง่ายๆ คือหากเราได้ซื้อกรมธรรม์ประกันภัยภาคสมัครใจไว้ 1 ฉบับและรถของเราได้ไปทำให้บุคคลภายนอกเขาเสียหาย เช่นขับเฉี่ยวชนรถคันอื่นหรือไปชนรั้วบ้านของคนอื่น และเราเป็นฝ่ายประมาทหรือเป็นฝ่ายผิด ตรงนี้ต้องย้ำนะครับว่าเงื่อนไขในสัญญาหมวดนี้เราจะรับผิดชอบในความเสียหายส่วนแรกเฉพาะเมื่อเราเป็นฝ่ายผิดหรือมีส่วนประมาทเท่านั้นถ้าเราไม่ได้เป็นฝ่ายผิดหรือเราก็ไม่ต้องรับผิดชอบในความเสียหายส่วนแรกแต่อย่างใด
ข้อ ก. หมายความว่าในระหว่างที่เกิดอุบัติเหตุที่เฉี่ยวชนกันนั้นเราได้นำรถไปใช้นอกเหนือจากที่ได้ระบุไว้ในตารางกรมธรรม์ เช่น ในหน้าตารางระบุในช่องการใช้รถว่า "ใช้ส่วนบุคคล ไม่ใช้รับจ้างหรือให้เช่า"แต่เราได้นำรถคันที่ประกันภัยไว้นั้นไปรับจ้างเมื่อเกิดความเสียหายต่อบุคคลภายนอกเกิดขึ้นมาเราต้องรับผิดชอบในความเสียหายส่วนแรกจำนวน2,000 บาท เช่น รถของบุคคลภายนอกเสียหาย 10,000 บาท เราต้องรับผิดชอบเอง 2,000 บาทแรกส่วนที่เหลืออีก 8,000 บาท บริษัทประกันภัยก็เป็นฝ่ายรับผิดชอบไป
ข้อ ข.หมายความถึงการที่เราได้ซื้อกรมธรรม์ประกันภัยแบบที่มีความเสียหายส่วนแรกโดยระบุไว้ในหน้าตารางว่าเมื่อเกิดเหตุแต่ละครั้งเราจะต้องมีส่วนรับผิดชอบในความเสียหายส่วนแรกเสมอ ซึ่งมีได้ 2 กรณีกรณีแรกคือบริษัทประกันภัยเป็นผู้กำหนดให้รถยนต์บางประเภทที่ต้องการทำประกันภัยจะต้องเป็นการประกันแบบมีความเสียหายส่วนแรกเสมอ เช่น รถเมล์ที่วิ่งประจำทาง รถแทกซี และรถรับจ้างสาธารณะโดยอาจจะกำหนดค่าความเสียหายส่วนแรกที่ผู้เอาประกันต้องรับผิดชอบเองไว้เป็นจำนวนเงิน 1,000 หรือ 2,000 และ 3,000 บาท ก็ได้
กรณีที่สองคือผู้เอาประกันภัยสมัครใจซื้อประกันภัยแบบมีความเสียหายส่วนแรกเองเพื่อให้ประหยัดเบี้ยประกันภัยที่ต้องจ่ายโดยบริษัทประกันภัยจะให้ส่วนลดเบี้ยประกันภัยลงตามพิกัดถ้าเป็นประกันภัยประเภท 1 ถ้าทำประกันแบบมีความเสียหายส่วนแรก 3,000 บาทก็จะได้รับส่วนลดเบี้ยประกันลง 3,000 บาทเรียกว่าประหยัดเงินที่ต้องจ่ายเบี้ยประกันทันที 3,000 บาทและหากเกิดความเสียหายต่อบุคคลภายนอกเพียงเล็กน้อยก็สามารถเจรจาตกลงกับบุคคลภายนอกได้เองทันทีไม่ได้รอเรียกพนักงานเคลมของบริษัทประกันให้เสียเวลาเพราะอยู่ในวงเงินที่ตนเองสามารถรับผิดชอบเองได้อยู่แล้วกรณีนี้ผู้เอาประกันสามารถเลือกจำนวนเงินค่าเสียหายส่วนแรกที่ต้องการรับผิดชอบเองได้ตั้งแต่ 1,000หรือ 2,000 หรือ 3,000 ไปจนถึง 5,000 บาท
ในกรณีตามข้อ ข. หากรถที่ทำประกันไว้เกิดอุบัติเหตุเฉี่ยวชนรถของบุคคลภายนอกได้รับความเสียหาย10,000 บาท และในหน้าตารางระบุให้ผู้เอาประกันรับผิดชอบในความเสียหายส่วนแรก 1,000 บาทผู้เอาประกันก็ร่วมรับผิดชอบในการเกิดเหตุครั้งนั้น 1,000 บาท ที่เหลืออีก 9,000 บาทบริษัทประกันภัยก็เป็นฝ่ายรับผิดชอบไป
ข้อ ค. เป็นกรณีที่ทำประกันภัยแบบระบุชื่อผู้ขับขี่ แต่ขณะเกิดเหตุผู้ขับขี่มีชื่อไม่ตรงกับที่ระบุไว้ในหน้าตารางกรมธรรม์ส่วนใหญ่จะเกิดจากการให้ยืมรถยนต์ไปขับขี่หรือผู้เอาประกันภัยยอมให้คนที่มิได้มีชื่อตามระบุในหน้าตารางไปขับรถ เช่น ในหน้าตารางระบุว่า ให้นายแดง และนางดำ เป็นผู้ขับขี่ แต่นายเขียวซึ่งเป็นลูกของแดงและดำนำรถคันนั้นไปขับขี่และเกิดอุบัติเหตุเฉี่ยวชนรถของบุคคลภายนอกได้รับความเสียหายจำนวน 10,000บาท กรณีเช่นนี้ กรมธรรม์กำหนดให้ผู้อาประกันต้องร่วมรับผิดในความเสียหายส่วนแรก 2,000 บาทที่เหลืออีก 8,000 บาท บริษัทประกันภัยก็จะเป็นฝ่ายรับผิดชอบ
ใน 2 วรรคท้ายของเงื่อนไขกรมธรรม์ กำหนดให้ความเสียหายส่วนแรกแต่ละข้อแยกจากกันผู้เอาประกันภัยอาจจะต้องรับผิดเกินกว่าหนึ่งข้อหากเข้าเงื่อนไขของกรมธรรม์ในข้อนั้นๆ เช่นกรณีของนายแดงมีรถเก๋งทำประกันภัยประเภท 3 แบบระบุชื่อผู้ขับขี่เป็นแดงและดำระบุในหน้าตารางว่าใช้เป็นรถส่วนบุคคล ไม่ใช้รับจ้างหรือให้เช่าและระบุในหน้าตารางว่าเป็นประกันแบบมีความเสียหายส่วนแรก 1,000 บาทหากนายเขียวซึ่งเป็นลูกของนายแดงนำรถคันที่เอาประกันไปรับจ้างขนของให้นายเหลืองระหว่างนั้นเกิดอุบัติเหตุเฉี่ยวชนรถของนายสดซึ่งเป็นบุคคลภายนอกเสียหายเป็นเงิน 10,000 บาทกรณีนายแดงผู้เอาประกันจะต้องร่วมรับผิดชอบในความเสียหายส่วนแรกทั้ง 3 ข้อข้อแรกคือใช้รถผิดประเภทนอกเหนือจากที่ระบุไว้ในตาราง(ไม่ใช้รับจ้าง)ต้องร่วมรับผิดในความเสียหายส่วนแรก 2,000 บาท ข้อที่สองคือประกันแบบมีความเสียหายส่วนแรก1,000 บาทก็ต้องร่วมรับผิดชอบในความเสียหายส่วนแรก 1,000 บาทและข้อที่สามคือผู้ขับขี่ขณะเกิดอุบัติเหตุไม่ใช่ชื่อผู้ขับขี่ตามที่ระบุไว้ในตารางจึงต้องร่วมรับผิดชอบในความเสียหายส่วนแรก 2,000 บาทสรุปนายแดงผู้เอาประกันจะต้องมีส่วนร่วมรับผิดชอบในความเสียหายส่วนแรกในกรณีนี้ 5,000 บาท (2,000+1,000+2,000) ส่วนที่เหลืออีก 5,000 บาทบริษัทประกันภัยเป็นผู้รับผิดชอบไป
หากบริษัทประกันภัยได้สำรองจ่ายแทนผู้เอาประกันภัยแก่บุคคลภายนอกไปทั้งหมดตามตัวอย่างคือจ่ายไป 10,000 บาท เช่นนี้นายแดงจะต้องชดใช้เงิน 5,000บาทที่เป็นส่วนของความเสียหายส่วนแรกที่ตนจะต้องรับผิดเองคืนให้บริษัทประกันภัย ภายใน 7 วัน
นับแต่วันที่ได้รับหนังสือแจ้ง (เรียกร้อง) จากบริษัท
ในฉบับหน้าเราจะมาคุยกันต่อถึงความเสียหายส่วนแรกในส่วนของตัวรถประกันและประโยชน์ของความเสียหายส่วนแรก กรุณาติดตามอ่านนะครับ...!
เรื่องโดย : กฤชกมล นิติธรรมโกศล
ภาพโดย : -
นิตยสาร 399 ฉบับเดือน เมษายน ปี 2547
คอลัมน์ Online : ประกันภัย
ลิงค์สำหรับแชร์ : https://autoinfo.co.th/article/52005