ก่อนจะถึงรถไฟฟ้า

เปรียบเทียบยอดจำหน่ายรถยนต์สะสม มกราคม-สิงหาคม 2020/2019

ตลาดโดยรวม	-33.4 %
รถยนต์นั่ง	-41.4 %
รถกิจกรรมกลางแจ้ง (SUV)	-22.0 %
กระบะ 1 ตัน	-29.6 %
รถเพื่อการพาณิชย์ และรถประเภทอื่นๆ	-20.5 %

ตัวเลขการขายของอุตสาหกรรมรถยนต์บ้านเรา เพิ่งจะค่อยๆ ฟื้นตัวจากโรคระบาดร้ายแรง COVID-19 ยอดขายรวม 8 เดือน จนถึงเดือนสิงหาคม ขายได้ 456,822 คัน ลดลง 33.4 % เมื่อเทียบกับในอดีต เท่ากับว่า ปี 2563 นี้ น่าจะได้ตัวเลขรวมอยู่ที่ราวๆ ไม่เกิน 700,000 คัน เป็นยอดรวมของรถยนต์ทุกประเภท

หากมองความเปลี่ยนแปลงของอุตสาหกรรมนี้ ราว 5 ปีที่ผ่านมา สถิติยอดจดทะเบียนสะสมของรถไฟฟ้าพลังงานแบทเตอรี (BEV) พบว่า มียอดจดทะเบียนทั้งสิ้น 4,301 คัน แบ่งเป็นรถจักรยานยนต์ 2,301 คัน รถยนต์ 1,731 คัน รถบัส 120 คัน และรถสามล้อ 149 คัน ขณะที่รถไฮบริด และพลัก-อิน ไฮบริด มีจำนวนทั้งสิ้น 167,767 คัน แบ่งเป็น รถยนต์ 162,192 คัน รถจักรยานยนต์ 5,573 คัน รถบัส 1 คัน และรถบรรทุก 1 คัน   แต่เฉพาะปี 2563 รถไฟฟ้าพลังงานแบทเตอรี (BEV) มีจำนวน 3,076 คัน แบ่งเป็น รถยนต์ 2,402 คัน รถจักรยานยนต์ 658 คัน รถบัส 2 คัน และสามล้อไฟฟ้า 14 คัน   สำหรับแนวโน้มของอุตสาหกรรมชิ้นส่วนยานยนต์ ที่ปัจจุบันทำการผลิตรถยนต์เครื่องยนต์สันดาปภายในกันเป็นส่วนใหญ่ ข้อมูลจากสถาบันยานยนต์ ระบุว่า ปัจจุบันอุตสาหกรรมชิ้นส่วนยานยนต์มีจำนวนผู้ผลิตมากกว่า 1,800 ราย แบ่งเป็นผู้ผลิตชิ้นส่วนฯ TIER-1 เป็นผู้ผลิตชิ้นส่วนฯ คุณภาพสูงตามมาตรฐานที่กำหนดโดยบริษัทผู้ผลิตยานยนต์ เพื่อใช้ในโรงงานประกอบยานยนต์ (ตลาด OEM) และบางส่วนจำหน่ายในตลาดชิ้นส่วนฯ ทดแทน (ตลาด REM) มีจำนวนผู้ประกอบการ 720 ราย แบ่งเป็น บริษัทต่างชาติ 47 % บริษัทร่วมทุน 30 % และบริษัทสัญชาติไทย 23 % ในจำนวนผู้ประกอบการทั้งหมด 54 % เป็นผู้ผลิตชิ้นส่วนรถยนต์ 28 % เป็นผู้ผลิตชิ้นส่วนรถจักรยานยนต์ และ 18 % เป็นผู้ผลิตชิ้นส่วนทั้ง 2 ประเภท   อุตสาหกรรมชิ้นส่วนยานยนต์ของไทย เติบโตในทิศทางเดียวกับอุตสาหกรรมยานยนต์ โดยช่วงปี 2555-2561 ตลาดชิ้นส่วนฯ ผันผวนตามภาวะเศรษฐกิจ ขณะที่การส่งออกชิ้นส่วนฯ เติบโตชะลอลงตามเศรษฐกิจประเทศคู่ค้า โดยรวมยังขยายตัวได้ สรุปได้ดังนี้ ปี 2555-2556 ปริมาณการผลิตยานยนต์เติบโต ด้วยอานิสงส์จากโครงการรถคันแรก การผลิตรถจักรยานยนต์เติบโตอย่างรวดเร็ว จากมาตรการกระตุ้นเศรษฐกิจรากหญ้าของรัฐบาลส่งผลให้ความต้องการใช้ชิ้นส่วนฯ OEM สูงสุดเป็นประวัติการณ์ สะท้อนจากรายได้ที่เติบโตถึง 27.8 % ในปี 2555 ก่อนชะลอลงมาอยู่ที่ 6.1 % ในปี 2556   ปี 2557 ความต้องการใช้ชิ้นส่วนฯ OEM ลดลงอย่างมาก หลังสิ้นสุดโครงการรถคันแรก ผลจากอุปสงค์รถยนต์ถูกใช้ไปล่วงหน้า ประกอบกับภาคเกษตรเผชิญภาวะภัยแล้ง และราคาสินค้าเกษตรตกต่ำ รวมถึงปัญหาการเมืองในประเทศ ทำให้กำลังซื้อของผู้บริโภคซบเซา ส่งผลให้ยอดจำหน่ายรถยนต์ และรถจักรยานยนต์ในประเทศหดตัว 33.7 % และ 15.1 % ตามลำดับ แต่การส่งออกรถยนต์ และรถจักรยานยนต์ ยังเติบโตต่อเนื่องตามเศรษฐกิจประเทศคู่ค้า   ปี 2558-2561 ตลาดชิ้นส่วนฯ ในประเทศฟื้นตัวอย่างค่อยเป็นค่อยไป โดยความต้องการชิ้นส่วนฯ OEM เพิ่มขึ้นตามปริมาณการผลิตยานยนต์ที่กลับมาขยายตัว ขณะที่ผู้ประกอบการขยายการลงทุน/กำลังการผลิตชิ้นส่วนฯ เพื่อส่งออกอย่างต่อเนื่อง   ดัชนีผลผลิตอุตสาหกรรมชิ้นส่วนยานยนต์ (MPI) หดตัว 5.1 % จากปี 2561 เพราะความต้องการชิ้นส่วน OEM ลดลง ขณะที่ความต้องการชิ้นส่วน REM เติบโตตามจำนวนยานยนต์สะสม ด้านตลาดส่งออกชิ้นส่วนฯ หดตัวตามการผลิตยานยนต์ของประเทศคู่ค้าที่ชะลอตัว ผลจากสงครามการค้าระหว่างสหรัฐฯ และจีน   แต่บรรดาผู้ผลิตในอุตสาหกรรมยานยนต์ทั้งหมดนี้ ต้องเริ่มปรับตัวเพื่อรองรับการผลิตรถยนต์พลังงานไฟฟ้า ตามแนวโน้มการเปลี่ยนแปลง โดยดูจากเป้าหมายและนโยบายส่งเสริมการผลิตยานยนต์ไฟฟ้าที่ขับเคลื่อนด้วยแบทเตอรี (EV) กำหนดว่า ในปี 2569-2573 จะผลิตรถไฟฟ้า และรถพลัก-อิน ไฮบริด ให้ได้ 30 % ของการผลิตทั้งหมด หรือ 750,000 คัน และปี 2563-2565 รัฐบาลต้องผลักดันการใช้ EV ในรถราชการ รถสาธารณะ รถจักรยานยนต์สาธารณะ 60,000-110,000 คัน ทำให้มั่นใจว่าจบปี 2563 นี้ประเทศไทยน่าจะมีรถยนต์ไฟฟ้า (BEV) มากกว่า 5,000 คัน