รู้ลึกเรื่องรถ
ยานยนต์ไม่ง้อน้ำมัน
โลกตระหนักว่า พลังงานจากปิโตรเลียม ไม่ว่าจะเป็นน้ำมัน หรือแกสธรรมชาติ สักวันหนึ่งจะต้องหมดไป หรือเหลือไม่เพียงพอกับการใช้งาน ซึ่งพอถึงตอนนั้นอาจเกิดวิกฤตการณ์ร้ายแรงจนนำไปสู่สงครามโลกได้ ดังนั้นมนุษย์จึงมีความพยายามพัฒนาเทคโนโลยี เพื่อสร้างสรรค์พลังงานในรูปแบบใหม่ๆ ที่แม้แต่จะยังไม่ได้ใช้งานในเชิงพาณิชย์อย่างแพร่หลาย แต่ก็มีการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะระบบเซลล์เชื้อเพลิงพลังงานไฮโดรเจน (HYDROGEN FUEL CELL)
การทำงานของเซลล์เชื้อเพลิง โดยอาศัยแกสไฮโดรเจน ที่เป็นธาตุพื้นฐานของจักรวาล ถึงแม้ว่าไฮโดรเจนบริสุทธิ์จะไม่ได้มาโดยง่าย แต่นับเป็นแหล่งพลังงานที่ใช้ได้ไม่มีวันหมด
ในระบบการทำงานนั้น เราต้องอัดแกสไฮโดรเจนบริสุทธิ์ไว้ในถัง แบบเดียวกับรถที่ใช้แกสธรรมชาติอัด (CNG) แต่แทนที่จะส่งไปเผาไหม้ให้เกิดพลังงานเช่นเดียวกับแกสธรรมชาติ แกสไฮโดรเจน (H2) จะถูกส่งไปยังระบบเซลล์เชื้อเพลิงที่จะดึงเอาออกซิเจน (O2) ในอากาศ มาทำปฏิกิริยาร่วมกับไฮโดรเจน ก่อให้เกิดพลังงานไฟฟ้า ส่วนที่เหลือจากกระบวนการจะเป็นไอน้ำ (H2O) ดังนั้นจะเห็นได้ว่า พลังงานจากเซลล์เชื้อเพลิงสะอาด ส่วนประสิทธิภาพการกำเนิดพลังงานก็ขึ้นอยู่กับประสิทธิภาพการทำปฏิกิริยาระหว่างแกสทั้ง 2 ของระบบเซลล์เชื้อเพลิง ซึ่งนับวันยิ่งดีขึ้นเรื่อยๆ
ผู้ผลิตรถยนต์จากทั่วโลก ต่างให้ความสนใจในการพัฒนายานยนต์ระบบเซลล์เชื้อเพลิงไฮโดรเจน แต่ที่ใกล้เคียงความจริงที่สุดในปัจจุบันเป็นของค่าย โตโยตา และ ฮอนดา โดยทั้ง 2 ค่ายต่างเผยโฉมรถพลังงานไฮโดรเจนที่มีศักยภาพสูง สามารถใช้งานได้จริงในชีวิตประจำวัน โดยสร้างถังขนาดกะทัดรัด แต่เก็บเชื้อเพลิงแรงดันสูงได้พอเพียงกับการใช้งานในระยะ 300-400 กม. ซึ่งขึ้นอยู่กับประสิทธิภาพของระบบเซลล์เชื้อเพลิง
ด้วยเทคโนโลยีที่มีอยู่ในปัจจุบัน เราสามารถสร้างกำลังไฟฟ้าได้มากขึ้น โดยลดขนาดชุดเซลล์เชื้อเพลิงลงจนสามารถใส่ไว้ในตำแหน่งของห้องเครื่องยนต์แบบรถปกติได้ ขณะที่ในอดีตชุดเซลล์เชื้อเพลิงจะมีขนาดใหญ่มากจนต้องเป็นส่วนหนึ่งของห้องโดยสาร
ต่อไปเป็นข้อมูลรถยนต์พลังไฮโดรเจนของ โตโยตา และ ฮอนดา
โตโยตา มิราอิ (TOYOTA MIRAI)
ชื่อ มิราอิ เป็นภาษาญี่ปุ่นหมายถึง อนาคต เราได้เห็นรถคันนี้ครั้งแรกในรูปแบบรถแนวคิด โตโยตา เอฟซีวี เมื่อปลายปี 2013 ในงานมหกรรมยานยนต์โตเกียว และ มิราอิ คือ รถที่พร้อมสำหรับการใช้งานจริง เปิดตัวสู่สาธารณชนครั้งแรกในเดือน พฤศจิกายน 2014 ที่ผ่านมา ตั้งเป้าจะจำหน่าย มิราอิ จำนวน 700 คัน ในปีนี้ ทั้ง ญี่ปุ่น ยุโรป และมลรัฐแคลิฟอร์เนีย สหรัฐอเมริกา ราคาตั้งต้นอยู่ที่ 6.7 ล้านเยน หรือประมาณ 1,900,000 บาท โดยรัฐบาลญี่ปุ่นจะสนับสนุนเงินทุนช่วยเหลือคันละ 2 ล้านเยน ส่วนในสหรัฐอเมริกา และในยุโรป ราคาจะสูงกว่าเล็กน้อย
รูปโฉมของ โตโยตา มิราอิ เอกลักษณ์อยู่ที่กระจังหน้าขนาดใหญ่ เป็นช่องรับอากาศเพื่อดึงเอาออกซิเจนเข้ามาใช้ในระบบเซลล์เชื้อเพลิงไฮโดรเจน ขนาดรถใกล้เคียงกับ โตโยตา แคมรี แต่รูปลักษณ์เน้นประสิทธิภาพด้านอากาศพลศาสตร์เป็นอย่างมาก รูปทรงค่อนข้างหนา เพราะการจัดวางระบบเซลล์เชื้อเพลิงไฮโดรเจนใต้ตำแหน่งเก้าอี้คนขับ และคนนั่งแถวหน้า
ระบบเซลล์เชื้อเพลิงแบบใหม่สร้างกำลังได้ถึง 114 กิโลวัตต์ หรือราว 153 แรงม้า เมื่อทำงานร่วมกับระบบไฮบริดจะวิ่งได้ไกลถึง 700 กม. เลยทีเดียว นอกจากนั้นยังลดเวลาในการเติมไฮโดรเจนลงได้เหลือเพียงราว 3-5 นาทีเท่านั้น ไม่แตกต่างจากรถยนต์ที่ใช้เชื้อเพลิงชนิดอื่น และนับว่าดีกว่ารถยนต์ไฟฟ้ามาก ส่วนน้ำที่เป็นผลจากการสร้างไฟฟ้าจะมีปริมาณราวๆ 240 ซีซี/ระยะทาง 4 กม.
ระบบเซลล์เชื้อเพลิงไฮโดรเจนของ โตโยตา ได้รับการพัฒนาจนมีประสิทธิภาพเหนือกว่ารถพลังงานเซลล์เชื้อเพลิงรุ่นก่อนถึง 2.2 เท่า และเมื่อเทียบกับระบบเดียวกันที่ใช้ในครัวเรือนของชาวญี่ปุ่นในปัจจุบัน จะมากกว่าถึง 160 เท่า ส่วนถังเก็บไฮโดรเจนทำจากวัสดุคาร์บอนไฟเบอร์ มีความยืดหยุ่นต่อสูบ เนื่องจากต้องรับแรงดันถึง 70 MPA (10,000 PSI/ ปอนด์/ตารางนิ้ว) และยังมีน้ำหนักเบา 2 ถังรวมกันหนักเพียง 87.5 กก. เท่านั้น
สำหรับจุดให้บริการไฮโดรเจนนั้น ในประเทศญี่ปุ่นมีจุดเติมเชื้อเพลิง 10 สถานี และ โตโยตา ให้บริการอีก 3 สถานี โดยรัฐบาลญี่ปุ่นตั้งเป้าว่าจะสร้างให้ถึง 100 สถานี ภายในไตรมาสแรกของปีนี้
ส่วนในสหรัฐอเมริกา ปัจจุบันมี 10 สถานี และรัฐบาลตั้งเป้าว่าจะเพิ่มอีก 28 สถานี ในเร็ววันนี้
ฮอนดา เอฟซีวี คอนเซพท์ (HONDA FCV CONCEPT)
รถแนวคิด เอฟซีวี จากค่าย ฮอนดา เป็นอีกหนึ่งตัวอย่างของทิศทางการพัฒนายานยนต์พลังงานเซลล์เชื้อเพลิงไฮโดรเจน เพื่อของระบบด้วยการลดขนาดของเซลล์เชื้อเพลิงลงถึง 33 % ทำให้ เอฟซีวี เป็นรถยนต์พลังงานไฮโดรเจนที่นั่งได้ 5 คนอย่างแท้จริง รวมทั้งมีรูปแบบของระบบเซลล์เชื้อเพลิงไฮโดรเจน ทัดเทียมกับของ โตโยตา มิราอิ ทั้งด้านกำลัง และระยะทางที่วิ่งได้ถึง 700 กม./การเติม 1 ครั้ง ขนาดกะทัดรัดกว่าปกติของเซลล์เชื้อเพลิงไฮโดรเจนที่ ฮอนดา เรียกว่า เอฟซี สแตค (FC STACK) ติดตั้งอยู่ใต้ฝากระโปรงหน้า รวมกับมอเตอร์ไฟฟ้าที่ใช้ขับเคลื่อน ช่วยทำให้รูปร่างของ รถแนวคิด เอฟซีวี มีความกระชับ และดูปราดเปรียวล้ำสมัยกว่ารถที่ติดตั้งเซลล์เชื้อเพลิงไฮโดรเจน อยู่ภายในห้องโดยสาร
สิ่งที่น่าสนใจและแตกต่างไปจาก โตโยตา คือ แนวคิดการแปลงพลังงานมาใช้ภายนอก (POWER EXPORT CONCEPT) หากมีเหตุการณ์จำเป็น อาทิ แผ่นดินไหว หรือ สึนามิ ที่ทำให้เครือข่ายพลังงานไฟฟ้าล้มเหลว พลังงานที่ได้จากระบบเซลล์เชื้อเพลิงไฮโดรเจน จะสามารถนำมาเปลี่ยนเป็นพลังงานไฟฟ้าเพื่อใช้ในครัวเรือนได้โดยต่อกับอุปกรณ์เสริม ผลิตไฟฟ้ากระแสสลับที่ให้พลังงานได้มากถึง 9 กิโลวัตต์ เทียบได้กับเครื่องกำเนิดไฟฟ้าขนาดเล็กที่ใช้เชื้อเพลิง โดย ฮอนดา จะจำหน่าย เอฟซีวี อย่างเป็นทางการในปี 2016
ทั้งหมดนี้ คือ ทิศทางของการพัฒนายานยนต์ไม่ง้อน้ำมันที่มีความชัดเจนมากขึ้นทุกที แต่สิ่งหนึ่งที่ผู้เขียนแอบติดใจอยู่ลึกๆ เห็นจะเป็นเรื่อง น้ำ ที่ปล่อยออกมาทุกๆ กิโลเมตรที่รถเซลล์เชื้อเพลิงไฮโดรเจนวิ่งผ่านไป ไม่รู้ว่าในอนาคตถนนทุกสายจะเจิ่งนองไปด้วยน้ำหรือเปล่า ?
เรื่องโดย : ภัทรกิติ์ โกมลกิติ
นิตยสาร 399 ฉบับเดือน กุมภาพันธ์ ปี 2558
คอลัมน์ Online : รู้ลึกเรื่องรถ
ลิงค์สำหรับแชร์ : https://autoinfo.co.th/article/13468