X
Driven
Driving Impression
Test Drive
Test Drive Data
New Cars
รถใหม่ในประเทศ
รถใหม่ต่างประเทศ
News
ข่าวรอบโลก
ข่าวสารยานยนต์
All Around
เครื่องเสียง/Gadgets
แต่งรถ
ดูแลรักษารถยนต์
สาระสะใจ
วาไรตี้ยานยนต์
สถิติยอดจำหน่ายรถยนต์
TV Programs
รายการ โลกรถยนต์
รายการ Carnatomy
รายการ พี่น้องลองรถ
รายการ เรื่องรถ…เรื่องง่าย
รายการ คุณลุงใจดี
About Autoinfo
About Us
Advertise With Us
Privacy Policy
Terms of use
Car Buyer's Guide
ติดตามเราได้ทาง
X
Popular search in Autoinfo
50,000+ contents and images from writers
#1
Deepal S07
Hilux Champ
BYD Seal
BYD
NETA
TATA
หัวชาร์จรถ EV
รถกระบะ
ยอดขายรถยนต์
ราคารถยนต์
รถ EV
เปิดตัวรถใหม่
วิธีไหว้แม่ย่านาง
ฤกษ์ออกรถใหม่
พ่วงแบทเตอรี
วิธีดูแลรักษารถยนต์
ต่อภาษีรถยนต์ออนไลน์
ชีวิตคือความรื่นรมย์
26 Feb 2016
ภาพพจน์–ภาพลักษณ์
มีคำถามซ้ำซากจากคนอ่านที่สนใจความเป็นไปในสิ่งรอบตัวเราเสมอๆ ว่า “เรามาถึงที่นี่ได้อย่างไร” สำหรับผู้เขียนซึ่งสนใจเรื่องการเปลี่ยนแปลงของภาษา ก็เลยตอบใครๆ ตามอัตโนมัติว่า “ก็ภาษาเป็นสิ่งมีชีวิต ก็ย่อมเปลี่ยนแปลงไปตามสมัยนิยม” (ถ้าเป็นเสื้อผ้าเครื่องแต่งกาย เราก็เรียก “สมัยนิยม” ว่า “แฟชัน” แต่ในวงการภาษาเราเรียกว่า “ถ้อยคำ-สำนวน-โวหาร-การเขียน-การอ่าน-ที่มีอักขรวิธี-การออกเสียง หรือความหมายที่ผิดเพี้ยนไปจากของเดิม (เชิงแปลกๆ ไปจากเดิม) นั้นว่า “สแลง” (อ่านว่าสะแลง) บ้าง หรือช่วงหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 “คำคะนอง” หรือถ้าผิดเพี้ยนมากเกินไป ครูบาอาจารย์ภาษาไทยเรียกว่า “ภาษาวิบัติ” ไม่น่าเชื่อแต่ต้องเชื่อว่า คนที่คิดถ้อยคำสำนวนที่แปลกๆ อย่างที่ว่านั้น คำเก่าๆ ที่ผู้รู้พยายามเผยแพร่ถ้อยคำสำนวนที่คนทั่วไป (โดยเฉพาะสื่อที่ใช้ผิดๆ ไม่ดุที่ครูบาอาจารย์ทางภาษาพยายามบอกกล่าวให้แก้ไขให้ถูก แต่นานแสนนานยังเข้าใจ และใช้ผิดๆ อยู่) แม้สื่อส่วนหนึ่งพยายามแก้ไข-ใช้ให้ถูกต้อง-ก็ยังมีผู้ใช้ผิดอยู่ ตัวอย่างหนึ่ง คือ “ภาพพจน์” ดังมีผู้ถามผู้เขียนเสมอๆ ว่า ได้ยินหลายคนพูดว่า คำว่า “ภาพพจน์” ที่ใช้กันอยู่ในสื่อมวลชน หรือคนทั่วๆ ไปชอบพูดนั้น ไม่ตรงกับความหมายที่แท้จริง จริงหรือไม่ และที่มีบางคนใช้ว่า “ภาพลักษณ์” นั้นถูกต้องหรือไม่ เรื่องนี้ที่อาจารย์ภาษาไทย และผู้รู้หลายๆ ท่านรวมทั้งจากราชบัณฑิตยสถาน (ปัจจุบัน คือ สถาบันราชบัณฑิตยสภา บอกว่าความจริงที่ว่า “ภาพพจน์” ที่ใช้ในความหมายที่คนทั่วไปเข้าใจว่า หมายถึง “ภาพของใครบางคนที่เขาคิดเอาเองว่า เป็นอย่างนั้นอย่างนี้” นั้นเป็นความเข้าใจผิดแน่นอน ที่ถูกนั้นคำว่า “ภาพพจน์” หมายความถึง “ถ้อยคำที่บรรยายออกมาจนคนฟัง (คนอ่าน) นึกเห็นเป็นภาพตามไปด้วย” ตรงกับคำแปลภาษาอังกฤษที่ใช้ว่า FIGURES OF SPEECH “ภาพพจน์” เป็นคำที่ใช้ในวรรณคดี ยกตัวอย่างจากบทบรรยายว่าการประดับตกแต่งบันไดที่จะขึ้นไปบนมณฑปที่พระพุทธบาท จังหวัดสระบุรีที่พระสุนทรโวหาร (ภู่) หรือที่เราเรียกท่านว่า “สุนทรภู่” ร้อยกรองไว้ในนิราศพระบาทตอนหนึ่งว่า “บันไดนาคนาคในบันไดนั้น ดูผกผันเพียงจะเลื้อยออกโลดเล่น ขย้ำเขี้ยวขบปากเหมือนนาคเป็น ตาเขม้นมองมุ่งสะดุ้งกาย” ซึ่งให้ภาพแก่ผู้อ่านว่ารูปนาคที่ปรากฏบนบันไดนาคนั้น เป็นภาพเหมือนนาคที่กำลังเลื้อยมีชีวิตชีวาจริงๆ เห็นเขี้ยวเหมือนนาคมีชีวิต แม้ตานาคก็มองดูแล้วต้องสะดุ้งสุดตัว หรือถ้อยคำที่บรรยายถึงความงามของถ้ำซึ่งสังคามาระตาให้ไพพลไปตกแต่งไว้ก่อนที่อิเหนาจะลักพาบุษบาไปไว้ในถ้ำนั้น (เรื่องอิเหนา พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ 2 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์) มีว่า “เปลวปล่องท้องถ้ำอำไพ พื้นสาดดาดไปด้วยเงินงาม เพดานดาราระย้าย้อย ทองทับประดับพลอยเรืองอร่าม อัจกลับแก้วมณีอัคคีตาม สว่างวามแวววับจับจินดา มีชะวากวุ้งเวิ้งเป็นเชิงชั้น ล้วนทองคำทำคั่นกั้นฝา สลักรูปสิงห์สัตว์นานา ดุนเด่นออกมาเหมือนจริง ทั้งเนื้อนกดังเป็นเห็นประหลาด พฤกษชาติเหมือนจะไหวไกวกิ่ง อันรูปเสือสีห์หมีกระทิง เหมือนจะย่างวางวิ่งเวียนวน” จะนึกภาพออกได้ว่าเหมือนของจริงที่มีชีวิตยังมีโคลงที่เป็นตัวอย่างของภาพพจน์อีก คือ ลางลิงลิงลอดไม้ ลางลิง แลลูกลิงลงชิง ลูกไม้ ลิงลมไต่ลมติง ลิงโลด หนีนา แลลูกลางไหล้ ลอดเลี้ยวลางลิง (ไหล้-ไล่ /โทโทษ) ถ้อยคำที่บรรยายในบทกลอนทั้ง 2 ตอน และโคลงสี่สุภาพข้างบนนี้ ทำให้คนที่อ่าน หรือคนฟัง นึกเห็นภาพตามถ้อยคำนั้นไปด้วย ดังนี้เรียกว่า “ภาพพจน์” คือ “พจน์” (คำพูด) ที่ทำให้เกิดนึกมองเห็น “ภาพ” ตามไปด้วย ส่วนคำว่า “ภาพลักษณ์” นั้น หมายความว่า เมื่อใครเอ่ยชื่อใคร หรืออะไรออกมาแล้วเรานึกเห็นลักษณะท่าทางบุคลิก ฯลฯ ของเขานั้น สมัยก่อนเราใช้ว่า “มโนภาพ” ซึ่งแปลตรงตัวว่า “ภาพที่เกิดในใจ” (มโน-ใจ) ตรงกับภาษาอังกฤษที่ใช้ว่า “IMAGE” ปัจจุบันไม่ค่อยมีคนใช้ “มโนภาพ” เพราะเข้าใจว่า “ภาพพจน์” ตรงกับความหมายนั้นแล้ว นอกจาก “มโนภาพ” แล้ว ปัจจุบันมีผู้เสนอให้ใช้ “จินตภาพ” (ภาพที่เกิดในใจ, ภาพในความคิด, จินต-คิด) ซึ่งใกล้เคียงเป็นคำเดียวกับ “จินตนาการ” (IMAGINATION) ที่เราเคยใช้มานาน หรือมิฉะนั้นก็ใช้ “ภาพลักษณ์” (ลักษณะรูปร่างที่มองเห็นเป็นภาพ) แปลตรงตัว IMAGE เช่นเดียวกัน สรุปว่า “ภาพพจน์” เทียบกับ FIGURES OF SPEECH ส่วน IMAGE นั้นเราควรใช้ “มโนภาพ” “จินตภาพ” หรือ “ภาพลักษณ์” จึงจะถูกต้อง
อ่านต่อ
เรื่องโดย : ประยอม ซองทอง
นิตยสาร 399 ฉบับเดือน มีนาคม ปี 2559
คอลัมน์ Online : ชีวิตคือความรื่นรมย์
ลิงค์สำหรับแชร์ :
https://autoinfo.co.th/article/116700
แชร์บทความ
Follow autoinfo.co.th
บทความแนะนำ คอลัมน์
ชีวิตคือความรื่นรมย์
ชีวิตคือความรื่นรมย์
4 Apr 2018
คนกับป่า
ชีวิตคือความรื่นรมย์
4 Mar 2018
"แม่แบบตำราเรียนภาษาไทย"
ชีวิตคือความรื่นรมย์
4 Feb 2018
ตามรอยพระยุคลบาท
ชีวิตคือความรื่นรมย์
12 Jan 2018
ทบทวนเรื่องเกี่ยวกับวันภาษาไทยแห่งชาติ (2)
ชีวิตคือความรื่นรมย์
4 Dec 2017
ทบทวนเรื่องเกี่ยวกับวันภาษาไทยแห่งชาติ (1)
ชีวิตคือความรื่นรมย์
4 Nov 2017
รำลึกพระมหากรุณาธิคุณอันหาที่สุดมิได้
ชีวิตคือความรื่นรมย์
4 Oct 2017
ตามรอยพระยุคลบาท ด้วยสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณ
ดูต่อในคอลัมน์ ชีวิตคือความรื่นรมย์